Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP – pomoc w walce z obrzękiem limfatycznym

Z obrzękiem limfatycznym zmaga się duża ilość pacjentów. Wiąże się on z obrzękiem tkanek spowodowanym zastojem chłonki. Ten z kolei tworzy się w wyniku uszkodzenia naczyń lub wrodzonych wad. Zbierająca się w przestrzeni międzykomórkowej substancja obciąża układ limfatyczny, aż wreszcie jej ilość zaczyna przewyższać zdolność układu do transportowania chłonki do krwiobiegu. W rezultacie chore kończyny zaczynają mocno puchnąć i nienaturalnie wyglądać. Obrzęk limfatyczny bardzo często pojawia się wskutek choroby nowotworowej lub urazu uszkadzającego naczynia limfatyczne. Może mieć również postać pierwotną. Główną rolę w jego leczeniu odgrywa Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP.

Podstawową metodą leczenia obrzęku limfatycznego jest Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP. Obejmuje ona bandażowanie (kompresjoterapia), manualny drenaż limfatyczny, a także pielęgnację skóry oraz ćwiczenia, które poprawiają odpływ chłonki. Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP ma na celu poprawę jakości życia chorej osoby, dzięki redukcji obrzęku, poprawie ruchomości stawów oraz zmniejszeniu zwłóknienia tkanek. Bardzo często terapia obejmuje też pomoc psychologiczną.

Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP

Pojęcie Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP stworzył w 1970 roku niemiecki lekarz i terapeuta Michael Földi. Warto zaznaczyć, że obecnie wielu specjalistów jest zdania, iż jest to najskuteczniejsza forma leczenia zachowawczego obrzęku limfatycznego. Terapię możemy podzielić na dwie fazy:

I. faza (intensywna)

Zakłada maksymalną redukcję obrzęku. Polega na codziennym stosowaniu manualnego drenażu limfatycznego, bandażowaniu, czyli kompresjoterapii oraz wykonywaniu ćwiczeń poprawiających odpływ chłonki. Czas trwania tej fazy uzależniony jest od stopnia zaawansowania choroby. Jednak kończy się ją, gdy nie jest już możliwa dalsza redukcja obrzęku.

II. faza (utrwalająco-optymalizująca)

Ma na celu utrwalić i utrzymać efekty uzyskane w pierwszej fazie. Stosowane zabiegi to: automasaż, kompresjoterapia (np. rękaw uciskowy) oraz ćwiczenia poprawiające odpływ płynu. Niezwykle istotna jest także ochrona i pielęgnacja skóry. Z uwagi na przewlekły charakter obrzęku limfatycznego, ta faza trwa do końca życia.

Kompresjoterapia w I fazie

Kompresjoterapia, a w szczególności bandażowanie to kluczowy element Kompleksowej Terapii Przeciwobrzękowej KTP. Bandażowanie wielowarstwowe pozwala na:

• redukcję filtracji kapilarnej;
• przesunięcie zalegającej chłonki do obszarów, które nie są brzęknięte;
• wzrost resorpcji limfatycznej i stymulację transportu limfatycznego;
• stymulację pompy mięśniowej;
• zniszczyć zwłóknienia w tkance podskórnej.

Manualny drenaż limfatyczny w I fazie

Manualny drenaż limfatyczny wymyślony przez duńskiego lekarza Emila Voddera na początku lat 30. diametralnie różni się od masażu klasycznego. Drenaż limfatyczny zawsze zaczyna się od zdrowych obszarów, a następnie przechodzi się do części obrzękniętych. Wykonuje się ruchy okrężne, obrotowe, pompujące i czerpiące. Mają one pobudzić aktywność naczyń limfatycznych, opróżnić drogi chłonne i odprowadzić przez nie obrzęk. Zabieg ten zmniejsza uczucie ciężkości nóg, dyskomfort i ból.

Kompresjoterapia w II fazie

Gdy obrzęk limfatyczny zmniejszy się maksymalnie i zakończy się pierwsza faza terapii, przechodzi się do drugiej fazy mającej podtrzymać uzyskane efekty. W tym celu stosuje się kompresjoterapię przy użyciu rękawów uciskowych lub pończoch. Warto zaznaczyć, iż wyroby uciskowe powinny być odpowiednio dobrane ze względu na klasę ucisku. Powinny one także spełniać określone wymogi jakościowe.

Ćwiczenia

Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP obejmuje także inne istotne elementy, które wspierają powyższe zabiegi. Jednym z nich jest ruch. Warto bowiem wdrożyć ćwiczenia czynne o niskim stopniu intensywności, które poprawiają działanie pompy mięśniowej. Innymi są ćwiczenia oddechowe, które wspomagając wytwarzanie ujemnego ciśnienia w klatce piersiowej, ułatwiają transport płynu. Należy jednak pamiętać, że ćwiczenia powinny być dobrane indywidualnie tak, by nie sprawiały dyskomfortu. Żadne ćwiczenie nie powinno być bowiem intensywne i obciążające.

BOA – kompresja pneumatyczna

Dodatkowym, uzupełniającym elementem terapii przeciwzastoinowej jest kompresja pneumatyczna (BOA) inaczej masaż pneumatyczny BOA. Wykorzystuje się w niej specjalne urządzenia wyposażone w mankiety, które rytmicznie wypełniają się powietrzem. Zakłada się je na obrzęknięte kończyny. Nie istnieją żadne wskazania dotyczące czasu trwania masażu pneumatycznego. Należy jednak zaznaczyć, że w szczególności u pacjentów, u których obrzęk spowodowany jest usunięciem węzłów chłonnych, kompresja pneumatyczna powinna być poprzedzona manualnym drenażem limfatycznym.

Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP nie dla każdego

Kompleksowa Terapia Przeciwobrzękowa KTP oczywiście w niektórych przypadkach może być niewskazana. Zatem zanim podejmie się leczenie, należy wykluczyć wszelkie możliwe przeciwwskazania. Do tych bezwzględnych należy zakrzepica żył głębokich oraz zapalenie tkanki podskórnej. Względne przeciwwskazania to: cukrzyca z objawami neuropatii cukrzycowej, upośledzenie krążenia obwodowego oraz niewydolność serca należąca do III lub IV klasy czynnościowej według klasyfikacji NYHA.