Owrzodzenia żylne dotykają najczęściej osób starszych. Powstają w wyniku zastoju żylnego i zaburzeń w przepływie krwi w żyłach kończyn dolnych. Wygląd kończyny dotkniętej owrzodzeniami żylnymi jest nieestetyczny, niekorzystny nie tylko pod względem zdrowotnym, ale i kosmetycznym. Podstawowym badaniem służącym diagnostyce owrzodzeń jest pletyzmografia.
Pletyzmografia
Jednym z najskuteczniejszych badań obrazowych, które zlecają specjaliści w celu diagnostyki owrzodzeń żylnych, jest pletyzmografia. Wykonanie pletyzmografii pozwala na dokonanie pomiaru przepływu krwi przez całą kończynę dolną. Mierzy zarówno przepływy przez naczynia obwodowe żylne, jak i tętnicze. Wykorzystuje się ją także w celu zbadania wydolności mięśni wspomagających przepływ krwi w kończynie. Jeśli zastawki w żyłach są niewydolne, krew cofa się i płynie w przeciwnym kierunku, co doprowadza do zastoju krwi w kończynach.
W przeprowadzeniu pletyzmografii stosuje się mankiety ciśnieniowe. Powodują one ucisk naczynia krwionośnego i zamknięcie odpływu krwi. Dochodzi wtedy do wzrostu objętości kończyny, a to pozwala ocenić pojemność naczyń, które się w niej znajdują. Następnie specjalista wypuszcza powietrze z mankietu. Wynik pletyzmografii jest jednoznaczny – im szybciej krew odpływa, tym stan żył jest lepszy.
Pacjent podczas badania leży nieruchomo w pozycji półsiedzącej, a na jego kończyny zakłada się mankiety powietrzne. Mankiety podłącza się do pletyzmografu (urządzenia rejestrującego), który zapisuje każdą falę tętna. Badanie wykonuje się po 10 minutach adaptacji do odpowiedniej pozycji ciała. Analizuje się do 10 cykli pomiarowych, trwających po 5 sekund każdy, przedzielonych 15-sekundowymi przerwami. Podczas badania mankiety pompują się do ściśle określonej wartości ciśnienia. Zmiana wypełniania tętnic w kolejnych fazach cyklu serca wpływa na ciśnienie powietrza w mankietach.
Leczenie owrzodzeń żylnych
Leczenie owrzodzeń żylnych nie jest procesem skomplikowanym, ale może być długotrwałe. Pierwszym działaniem podejmowanym na drodze do przywrócenia zdrowia kończynom jest konsultacja ze specjalistami. Dokonuje się jej w celu ustalenia potrzeb i możliwości pacjenta. Oprócz tego specjalista kieruje chorego na dodatkowe badania diagnostyczne, wśród których prym wiodą USG Doppler oraz pletyzmografia.
Najczęściej stosowanymi metodami leczenia owrzodzeń żylnych jest kompresjoterapia oraz stosowanie się do zaleceń zdrowotnych lekarza. Dotyczą one głównie sposobu, w jaki odpoczywa pacjent oraz jego aktywności fizycznej. Podstawą skutecznego leczenia jest dbałość o odpowiednie ułożenie chorej kończyny. Lekarze zalecają odpoczynek w pozycji z lekko uniesioną kończyną oraz wzmożenie aktywności fizycznej w miarę możliwości pacjenta.
Pletyzmografia pozwala określić najbardziej skuteczną metodę leczenia owrzodzeń żylnych. Dzięki wynikowi specjalista jest w stanie ustalić dokładne miejsce stosowania kompresjoterapii oraz siłę nacisku opatrunku. Zastosowanie kompresu w sposób nieprawidłowy, czyli poniżej lub zbyt wysoko miejsca niedrożności może skutkować pogorszeniem stanu zdrowia pacjenta. Ponadto, zbyt silny lub zbyt słaby ucisk również powoduje brak rezultatów w leczeniu. Brak efektów leczenia owrzodzeń żylnych szybko i skutecznie zniechęca chorego do kolejnych działań terapeutycznych.
Owrzodzenie żylne goleni
Owrzodzenie żylne goleni stanowi problem nie tylko natury zdrowotnej, ale i kosmetycznej, estetycznej. Noga dotknięta schorzeniem staje się obolała, sina, zaczerwieniona. Wygląda jak pokryta siniakami, niemożliwymi do zakrycia czy zagojenia. Rana umiejscowiona jest zwykle na nodze, powyżej kostki, z przodu lub po wewnętrznej stronie kończyny. Wielu pacjentów lekceważy początkowe objawy owrzodzenia, doprowadzając tym samym do powstawania dużych ran. A im większa i starsza rana, tym proces leczenia jest trudniejszy. Rozległe i niegojące się latami rany często prowadzą do ograniczenia ruchów w stawie skokowym, zniekształcenia stopy i trwałego inwalidztwa.
Ponieważ owrzodzenie żylne goleni jest schorzeniem przewlekłym, jego leczenie może być długotrwałe. Trudności w jego leczeniu wynikają zazwyczaj z komplikacji w postaci obfitego wysięku, który wymaga częstego zmieniania opatrunków. W związku z tym istnieje znaczne ryzyko wystąpienia zakażenia rany, która najczęściej nie goi się przez okres od 6 do 8 tygodni od momentu zauważenia pierwszych objawów. Ponadto, obfite wysięki z rany powodują utratę przez organizm pacjenta elektrolitów i białka. Jest to nie tylko przyczyną trudniejszego gojenia się rany, ale wpływa także na pogorszenie ogólnego funkcjonowania organizmu.
Rana powstaje w wyniku niewydolności żylnej kończyn dolnych. Naczynia krwionośne nie są w stanie w wystarczającym stopniu zaopatrywać tkanki w tlen i składniki odżywcze, a te z czasem obumierają. Martwica zaś prowadzi do ubytków skóry. Do niewydolności żylnej prowadzą przede wszystkim takie czynniki jak: wysokie ciśnienie żylne, refluks żylny, niedrożność w układzie żylnym, zakrzepica, ucisk na żyły.
